Ben ik in beeld?
Ik heb een afspraak in het ziekenhuis. Ik kom de spreekkamer binnen, maar niemand zegt me gedag. Niemand geeft me een hand of een aai over mijn bol. Terwijl ik daar in die ruimte zit wordt er veel gepraat. Over mij. Niet mét mij. Ik word helemaal niet bij het gesprek betrokken. Wel hoor ik vaak mijn naam genoemd worden. Als het gesprek klaar is, ben ik ineens degene die uitgekleed word. Vervolgens zit er een vreemd iemand voor mijn neus die mij gaat onderzoeken. Hoe bereidwillig denkt u dat ik op dit moment ben? En denkt u dat ik snap wat er nu precies gaat gebeuren?
Beste dokter,
Ik ben Bommel Tomassen, ik ben 3,5 jaar en dit overkomt mij nog regelmatig.
En ik kan u vertellen: ik vind dat helemaal niet leuk! De afspraak waarvoor ik bij u kom, gaat immers om mij. En toch kom ik vaak bij u pas in beeld als het onderzoek begint. Of in het geval van een ‘praat afspraak’ hoor ik alleen: “Dag Bommel.”, bij het weggaan. Hoe zou u zich voelen als dit bij u gebeurt? Best wel gek als u erover nadenkt, toch?
Ik ben dan ook enorm benieuwd hoe u omgaat met een kindje van 3,5 dat wél kan praten. Zegt u daar ook niks tegen en gaat u die ook uit het niets onderzoeken? Dat denk ik niet. Maar, waarom doet u dat bij mij dan wel?
Gouden tip
Gelukkig helpen mijn ouders mij tijdens ziekenhuisbezoeken en proberen ze dit soort situaties te voorkomen. Maar ik vind deze taak niet alleen bij mijn ouders thuishoren. Dus, het zou heel fijn zijn als u hier ook rekening mee houdt. Als u rekening met mij houdt.
Ik heb dan ook een tip die u, in mijn optiek, op weg helpt: bedenk hoe u ieder ander ‘gewoon’ kind benadert en behandelt. Doe daar dan nog een extra grote schep invoelingsvermogen bovenop en benader dan mij. Ik weet dat ik veel jonger lijk & doe dan mijn 3,5 jaar, dus misschien werkt dat ook wat verwarrend. Maar dit feit + het feit dat ik niet met ú kan communiceren, ontslaat u er niet van wel met mij te communiceren! Ik snap namelijk meer dan u denkt of dan dat ik u kan laten zien. Ik kan u horen, ik kan voelen welke handelingen bij mij gedaan worden en, beste dokter, ik vind dat allemaal heel erg spannend. En als u mij en mijn ouders niet goed voorbereidt & informeert, vind ik het nog spannender. Mijn ouders zien dat ook aan mij. Ze merken dat ik minder gestrest ben als u de tijd neemt voor mij en mij (even) uw aandacht geeft. En dat gaat verder dan alleen “Hoi Bommel” bij binnenkomst en “Dag Bommel” bij het weggaan!
Iedereen blij
Laatst trof ik bijvoorbeeld een arts die wél aan mij vertelde wat hij ging doen. Een openbaring vond ik dat! Ik luisterde dan ook aandachtig naar hem. Daarna legde hij het ook heel helder uit aan papa & mama. Hierdoor konden zij mij goed helpen en was ik wat minder zenuwachtig. Tussendoor nam hij ook de tijd om te kijken hoe het met mij ging. Toen hij zei dat ik het goed deed, kon ik toch wat meer ontspannen. Oké, ik heb alsnog heel boos gedaan tijdens het onderzoek, maar ja, ik ben ook nog maar 3,5 natuurlijk! Ook ben ik een keer bij een verpleegkundige geweest. Hij had alleen maar oog voor mij. Hij vertelde me hele grappige verhaaltjes. Het was net of mama er helemaal niet bij was. Ook wel eens fijn voor de verandering…! Ik vond het zo leuk, dat ik hem 2 x mijn bloeddruk heb laten meten. Vond ik een kleine moeite, hij zat immers zo zijn best te doen om het voor mij prettig te maken. Hij blij, mama blij, ik blij!
Contact maken = een kunst
Na 3,5 jaar in 3 ziekenhuizen denk ik zelf dat de benadering niet alleen samenhangt met het type persoon dat ik voor mijn neus heb, maar ook met het specialisme van een dokter. Bij bepaalde disciplines is contact maken noodzakelijker en daardoor kunnen deze artsen dat vaak ook beter. Mijn oogarts, bijvoorbeeld, kan haar werk niet goed doen als ze mij niet actief betrekt bij het consult. Ik doe altijd graag mee, want ze is heel lief voor mij en ze heeft allerlei leuke lampjes en speeltjes waar ik naar mag kijken. Ze geeft me ook veel complimentjes. De tandarts weet ook dat ik mijn mondje alleen maar opendoe als ze goed contact met mij maakt. Maar sommige dokters… met name degene die gaan over dingen ín mijn lijf of hoofd, vergeten nog wel eens dat ik bij dat lijf en hoofd hoor. Ik heb uiteraard mijn methoden om ze daar aan te herinneren. Non-verbale communicatie snappen, blijkt echter ook een kunst!
Beste dokter, dit is wat ik u mee wil geven:
Kijken is niet hetzelfde als Zien.
Horen betekent niet automatisch Luisteren.
Tijd staat niet gelijk aan Aandacht.
En ‘Niet kunnen praten’ is niet hetzelfde als ‘niet kunnen snappen’.
Dus:
Praat tegen mij
Betrek mij
Zie mij
Heb geduld met mij
Juist omdat ik niet kan praten.
Juist omdat ik anders ben.
Juist … omdat ik, ik ben!
Bedankt!
Bommel
Ervaringsdeskundige
Duidelijke taal van Bommel! Ter lering voor iedere hulpverlener.
Bedankt Hans!
Zo mooi geschreven. Hoe gaat iemand zijn of haar vak verstaat, toch valt of staat heel veel met de manier van communiceren (of helaas vaak juist alleen zenden). Deze tekst zou verplichte kost op school moeten zijn. Hier kan iedereen heel veel van leren.