Mijn zorgen over PBM op school

Morgen start Bommel weer op school. Een beslissing waar ik, na mijn gesprek met Károly Illy en na overleg met onze eigen artsen, achter kon staan. Tot op het laatste moment ineens het bericht kwam dat ze op school gaan werken met persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)…

De brief die we kregen was zakelijk. De inzet van PBM leek vooral te gaan om goed werkgeverschap. Een school is echter niet alleen maar een werkgever, dacht ik al lezend. Het besluit kwam nogal eenzijdig en vanuit één visie bekeken op me over. Zijn hier wel ouders bij betrokken geweest, de ouderraad? Het is vanuit de overkoepelende organisatie, waar onze school toe behoort, genomen. Het wordt niet vanuit het RIVM geadviseerd of verplicht PBM te gebruiken binnen het speciaal onderwijs.
Nu zul je misschien denken: alleen maar heel goed dat ze dat doen, toch? Er zijn immers ouders die hun kind juist alleen maar naar school willen laten gaan als er PBM gebruikt worden. Ik kan me dat zeker voorstellen. Ieder kind en iedere situatie is anders en voor veel kinderen zal het helemaal geen problemen geven, gelukkig. Net als dat ik snap dat het personeel op school zich wil kunnen beschermen. Veilig je werk kunnen doen is net zo belangrijk als dat kinderen zich op school veilig moeten voelen.

Allemaal legitieme redenen, net als de reden van dit specifieke besluit: ‘kwetsbare kinderen kunnen zelf niet of nauwelijks aangeven of zij verkoudheidsklachten of specifieke corona-klachten hebben en ouders/verzorgers wellicht ook niet (bijv. omdat kinderen altijd snotteren).’ Als een kind gedurende de schooldag klachten krijgt, is dat door velen van hen inderdaad moeilijk aan te geven, dus die redenatie kan ik volgen. Al lijken kinderen toch echt minder vatbaar voor corona en zijn zij zelden degenen die anderen besmetten (zie mijn vorige blog). Er is voor alle visies iets te zeggen. Er zijn ook allerlei belangen en partijen betrokken, dat moet je goed tegen elkaar afwegen. Maar toch, in relatie tot Bommel maak ik me zorgen.

Zorg 1: niet kunnen voorbereiden
Gisteren ontvingen alle ouders een filmpje van de juf die haar persoonlijke beschermingsmiddelen aandeed: de schort, de handschoenen en het mondkapje. Na het zien van het filmpje had ik een knoop in mijn maag. Net als de juf, denk ik. Die zag er sip uit. Het is natuurlijk ook een bizarre wereld waar we ineens in zijn beland. Voor het onderwijzend personeel is dit ook niet makkelijk.
De video is bedoeld om de kinderen voor te bereiden. Alleen, Bommel kan ik niet voorbereiden! Die snapt er geen snars van. Ze weet niet eens dat ze morgen weer naar school gaat. Voor haar zal dat al als een complete verrassing komen, laat staan dat ze de juf in vol beschermingsornaat ziet…

Zorg 2: blijft haar veilige, vertrouwde plek wel veilig?
Het niet kunnen uitleggen en voorbereiden is 1 ding, het andere is dat school een veilige plek is voor Bommel. Er gebeuren nooit vervelende (medische) dingen. De leerkrachten, zorgbegeleiders en therapeuten in de klas zijn voor haar veilige en vertrouwde personen die verre afstaan van ‘de mensen in witte jassen’ die Bommel zo wantrouwt. Ik maak me zorgen over wat voor effect het op Bommel heeft als ze die vertrouwde personen ineens ziet in ‘kleding’ die ze alleen kent van vervelende – zo niet traumatische – en vaak pijnlijke medische ervaringen in het ziekenhuis. Voelt ze zich dan nog wel veilig bij hen en op school? Ze zal het me niet kunnen vertellen, dus ik heb geen idee. En dat knaagt aan me.

Zorg 3: blijven de normale, dagelijkse handelingen vertrouwd?
De persoonlijke beschermingsmiddelen willen ze op school inzetten op de verzorgingsmomenten: het geven van eten en drinken, tijdens verschoningen en met het geven van medicatie. En ook dat stuit me tegen de borst. Bommel startte haar leven met een sonde in haar neus. Het heeft ons jaren gekost om Bommel van haar sonde en sondevoeding af te helpen. Wij hebben de eettherapie die wij uiteindelijk gedaan hebben heel bewust niet in een klinische setting als een eetkliniek e/o ziekenhuis gedaan. Na alle nare ervaringen voelde dat helemaal niet goed. Eten is leuk en normaal en we doen het allemaal elke dag. Dat was het motto dat bij de therapie hoorde. En nu? Nu gaat ze haar fruit en lunch eten terwijl de leerkracht erbij zit alsof Bommel direct naar de OK kan… Dat is verre van normaal. En ook dat kunnen we niet uitleggen. Net als dat de PBM weer uitgaan als het eten klaar is. Bij Bommel ligt het allemaal zo ontzettend gevoelig en complex, gaat ze dan weer eten en drinken weigeren? Moeten we dan weer het zorgvuldig opgebouwde vertrouwen gaan herwinnen? Ik houd mijn hart vast.
Ook bij het verschonen met PBM vraag ik me af wat dit met Bommel doet. Met verschonen hebben we immers regelmatig problemen gehad. Na medische handelingen, na operaties, na nierbekkenontstekingen, na het gebruik van zetpillen, etc. Iedere keer moesten we dan opnieuw beginnen met het opbouwen van vertrouwen en Bommel laten ervaren dat er niks ging gebeuren. Hoe intimiderend is het als jij half ontbloot – en dus heel kwetsbaar – op een verschoontafel ligt en je vertrouwde leerkracht over je heen gebogen staat met schort, handschoenen en mondkapje voor, wat jij alleen kent van momenten dat er iets heel naars ging gebeuren? Is over de impact hiervan wel goed nagedacht?!

Zorg 4: hoe ‘lees’ je wat de juf bedoelt?
Bommel kan niet praten, snapt geen gebaren of picto’s o.i.d. Wel let ze heel erg op de non-verbale signalen van de mensen om haar heen. Hoe kijk je? Hoe praat je tegen me? Lach je, of misschien niet? Wat straalt jouw lichaamshouding uit? Al die non-verbale signalen zijn heel belangrijk voor Bommel. Hoe doe je dat als de juf met een mondkapje op voor je neus zit en eruit ziet als iemand uit het ziekenhuis?

Zorg 5: ligt het aan de PBM?
Bommel reageert niet altijd in het moment zelf. Soms komt iets wat haar dwars zit er pas dagen later uit. Dus mocht ze ergens in de komende dagen overprikkeld zijn, weer moeilijk naar bed gaan, veel huilen of slecht slapen ’s nachts, waar ligt het dan aan? Ligt het dan aan de schrik van het zien van de persoonlijke beschermingsmiddelen? Is het de opstart en het wennen op school? Was het iets in de taxi? Dat zal gissen zijn en dus zal ik niet goed weten waar ik op moet sturen en wat ik kan doen om haar te helpen. En dat is alles wat ik wil: ik wil mijn lieve schat helpen.

Over mijn eigen angst heen stappen
Inmiddels heb ik meerdere mensen van school gesproken en mijn zorgen geuit. Zeker in relatie tot kinderen zoals Bommel, deelden ze deze. Sterker, het werd me duidelijk dat dit besluit van hogerhand hen ook behoorlijk heeft overvallen. Wat ik heel fijn vind is dat onze school na dit besluit direct contact is gaan zoeken met ouders. Welke vragen en zorgen hebben wij? Welke mogelijkheden zijn er? Dat geeft een goed gevoel.

Ik besef me goed dat mijn zorgen de mijne zijn. Ik heb er serieus over gedacht Bommel langer thuis te houden, maar dat gaat mijn zorgen niet wegnemen. Als ik haar dan over 1 of 2 weken wel naar school zou laten gaan, zouden ze er nog steeds zijn, want school gebruikt dan nog steeds PBM. En misschien maak ik me druk om niks en heeft Bommel helemaal nergens last van. Dat zou mooi zijn!
Ik heb als ‘ouder van’ al vaker over mijn eigen angsten heen moeten stappen. Dus ik heb besloten dat nu ook te doen en dat we het morgen toch maar gaan proberen. Voor Bommel is het goed om weer naar school te gaan, haar therapieën te hervatten en weer de structuur te krijgen die ze zo nodig heeft. Ik houd goed contact met de juffen over hoe het gaat en we sturen bij waar nodig. Op hoop van zegen.