Kleine gele banaan

‘Kleine gele banaan? Kleine gele banáán?’ Steeds harder en dwingender klinkt zijn stem. Hij krijgt de baard in de keel. Soms klinkt hij als een klein jochie, soms als een man in wording. Nu bijvoorbeeld. ‘Mama zoeken?’ Hij komt voor me staan en kijkt me aan. Zo’n vijftien centimeter steekt hij boven me uit. Ik adem diep in en zeg: ‘Tom, de kleine gele banaan is weg. Kwijt. Klaar.’ Hij gilt. Tranen springen in zijn ogen. Wat een drama. Eerder al haalden we het grote bankstel van de kant. De salontafel. De doos met Playmobil werd omgekeerd. De Lego. Alles. Tevergeefs.

Tekst: Esther de Graaff

Tom kreeg van zijn zus Rianne een zakje met een paar van haar Shopkins. Kleine plastic voorwerpen met een gezichtje. Allemaal hebben ze een bijzondere naam. Apple Blossom, Strawberry Kiss, Candy Cookie, Melissa Milk … Rianne spaarde ze jarenlang en heeft een schoenendoos vol. Ze wist toen alle namen en serienummers. We speelden ‘Wedden dat …’ na, een programma waar wij vroeger thuis op vrijdagavond naar keken. Ik vertelde haar over de weddenschappen, de spanning en de tegenprestaties. Zij wist zeker dat ze mee had kunnen doen en dat ze de ster van de avond zou zijn. Inmiddels is ze een stuk ouder en vindt ze de Shopkins niet meer zo boeiend. Maar Tom vindt ze prachtig, die kleine gekleurde dingetjes, en dat weet ze: ‘Ik heb een paar herkenbare figuurtjes voor hem uitgezocht.’ Een trompet, een trommel, een pakje melk, kersen, een banaan. Steeds laat Tom ze door zijn handen gaan en benoemt hij wat hij ziet. Als hij het niet goed weet helpt Rianne hem. Wat heeft hij, spelenderwijs, al veel van haar geleerd.

Afleiding voor even
Ze zoekt ook haar Shopkins-bus op. Ik weet nog dat ze er dolblij mee was. Nu mag Tom ermee spelen. Ik vraag nog even of ze dat echt heel zeker weet, want als ze ‘m eenmaal heeft gegeven zal Tom hem niet meer willen teruggeven. Maar ze weet het zeker. Haar kamer wordt vol, ze vindt het geen punt om iets op te ruimen. En ze vindt het leuk om Tom ermee te verrassen. Dat lukt! Hij vindt het prachtig, die gekleurde bus met deurtjes en stoeltjes waar de Shopkins precies in passen. Even lijkt de banaan vergeten, maar na een korte periode van ontspanning en hoop is de onrust terug. Tom komt naast me zitten op de bank en draait mijn hoofd zijn kant op. ‘Kleine gele banaan?’ Heel claimend. Zoals vaker strijden mijn irritatie en medelijden om het hardst.

Dit gebeurt natuurlijk niet voor het eerst. Tom is wel vaker iets kwijt. Hij kan zelf ook best goed zoeken, maar als dat vruchteloos blijkt is mama echt nodig. Soms krijg ik als enige hint een kleur. Dan staat ‘ie voor me. ‘Wit! Wit! Zoeken?’ Ik zeg echt weleens dat ik het niet weet. Geen zin heb. Geen tijd heb. Dat hij zelf maar moet blijven zoeken. Maar zijn dwingende gedrag is slecht te negeren. En zo liep ik al vaak uren te zoeken naar een rood Lego-deurtje, een paardje of een wieltje, en was ik opgelucht als ik het vond. En natuurlijk was Tom blij als hij het gemiste voorwerp weer terug had, maar uitzinnig van vreugde was hij ook weer niet. Met een tevreden blik werd het opgeruimd waar het hoorde.

Wat helpt het meest?
Als ik wanhoop zie in Toms ogen wil ik hem helpen. Eigenlijk wil ik gewoon alles voor hem oplossen. Makkelijker maken. De puzzelstukjes op de juiste plek leggen. Want hij heeft het vaak al zo moeilijk in een drukke wereld vol ingewikkelde toestanden, pratende mensen en allerlei onverwachte geluiden. Dus waar mogelijk maak ik het graag wat overzichtelijker voor hem, en wil ik hem helpen om te vinden wat hij kwijt is. Het liefst zou ik alles op alles zetten om dat banaantje te vinden. Met alle plezier zou ik het internet afspeuren om zo’n dingetje te vinden en te kopen. Op die manier kan ik Tom laten zien dat ik hem begrijp en hem wil helpen.